DELİCE(YABANİ ZEYTİN)'E KALEM AŞISI

Ahmet ÖVEN                                                                                                                                                                                                                            Makina Yüksek Mühendisi & Stratejist

Kazdağları’nın zengin florasında yer alan yabani zeytin ağaçları (Delice), uzun ömürlü, dirençli ve bölge ekosistemine uyumlu yapılarıyla dikkat çekmektedir. Bu potansiyelden faydalanmak ve verimli türleri doğaya kazandırmak amacıyla, Edremit Yağlık ve Gemlik tipi kültür zeytin çeşitleri başta olmak üzere, çeşitli meyve türlerinde kalem aşısı yöntemleri uygulanmaktadır.

Aşılama süreci, öncelikle delice ağacının (anaç) aşıya uygunluğunun kontrol edilmesiyle başlar. Uygun bulunan ağaç, testere ile uygun seviyeden kesilir. Ardından, kabuk ile odun dokusu arasına, geleneksel yöntemlerle hazırlanmış, oğlak boynuzundan yapılan kama kullanılarak yarık açılır. Daha önce hazırlanmış ve uçları inceltilmiş aşı kalemleri bu yarıklara yerleştirilir. Aşının dış ortamla temasını kesmek amacıyla hem tepe noktası hem de aşı bölgesi cam macunu ile kapatılır. Akabinde gazete kâğıdı ile sarılır, rafya ip ile sıkıca bağlanır ve kök bölgesine toprak eklenerek aşının nemli kalması ve toprak mineralleriyle beslenmesi sağlanır.

Olası aşı başarısızlıklarına karşı, aynı anaçtan çıkan iki daldan biri aşılanırken diğeri korunur. Bu işlem, “Tulumba Etkisi” olarak bilinen bir yöntemle, canlı dalın ağaca su çekerek hem kendi yaşamını sürdürmesini hem de aşı yapılan dalı desteklemesini sağlar. Bu yöntem sayesinde, ağaç tamamen kesilmeden sürdürülebilir bir uygulama gerçekleştirilmiş olur.

Yalnızca zeytin türleriyle sınırlı kalmayan bu çalışmalar, bölgenin biyolojik çeşitliliğini korumak ve artırmak amacıyla yürütülmektedir. Kaybolmaya yüz tutmuş Dilber-Nebi (Gülber-Nebi), Ayasu, Akça Bursa, Haziran Armutu gibi yerel ve ata yadigârı meyve türleri de yine kalem aşısı yöntemiyle çoğaltılarak doğaya kazandırılmaktadır. Mera ve ormanlık alanlardaki yabani erik ve ahlat gibi türler de benzer şekilde aşılanmakta; bu sayede yalnızca insanlar için değil, doğadaki kuş, böcek ve diğer canlılar için de birer yaşam ve besin kaynağı oluşturulmaktadır.

Kayalar Köyü Muhtarlığı öncülüğünde, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliğiyle, köy sınırları içinde bir pilot bölge belirlenerek yabani zeytin ve meyve ağaçlarının aşılanmasına yönelik proje bazlı çalışmalar gerçekleştirilebilir. Bu sayede, yöremizin biyolojik çeşitliliği korunur, kültürel tarım mirası yaşatılır ve ekosistemsel denge sürdürülebilir kılınır.

#graftingmaster #mushroomhunter #asparagusharvester #kayalarköyü #kayalaraltı #wildlifewatcher